2. Yıl, Sayı 41
Trabzon, Salı 5 Mart 1919
Gazete ofisi: Semercilerpaşa Caddesi, Fostiroğlu Bankası’nın yanında, No: 1-2, Trabzon
Yönetici ve sahibi: Nikos Kapetanidis
ELVEDA!
Hüzün ve acıyla, halkın senden ayrılıyor, Liderimiz, ve bu büyük yas ruhumuzu boğuyor, özellikle de bu büyük milli çalkantılar döneminde seni kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşıyoruz.
Bahtiyar ve mutlu bir şekilde, daha ilk andan itibaren seni kucakladık ve seni, kutsal ideallerini genişletirken ve şanlı yürüyüşüne tüm canlıları davet ederken gördük.
Büyük yolculuğuna uğurlar olsun!
İkinci vatanın gibi sevdiğin Trabzon’da, unutulmaz bir dönemin silinmez izlerini bırakıyorsun. Ne kadar sabırsızlıkla dönüşünü beklesek de, şimdi bizi gurbet acısı sarıyor. Bu ayrılığı büyük bir görev gerektirdi ve yüce milli çalışmaların bunu zorunlu kıldı.
Bu kadim Pontos’un Rum topraklarından, seninle kaderi iç içe geçmiş olan halkın, sana minnettarlık ilahileri gönderiyor. Sen, ülkemizin şanlı evladı olarak kalmakla kalmıyor, aynı zamanda nesiller boyu sevgiyle anılacak ve saygı duyulacak bir figür haline geliyorsun.
Büyük yolculuğuna uğurlar olsun, sevgili Liderimiz! Halkın seni kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşıyor ama inanıyoruz ki bu ayrılık, zafer dolu dönüşünde büyük ve coşkulu bir sevince dönüşecektir.
BAŞPİSKOPOSUMUZUN AYRILIŞI
Dün gece, Rumen bayrağı taşıyan “Eleni” adlı buharlı gemiyle, Başpiskoposumuz Sayın Chrysantos Batum’a hareket etti. Oradan doğrudan İstanbul’a geçmek üzere, Batum’daki İngiliz yetkililerle yapılan görüşmeler neticesinde emrine verilen bir İngiliz savaş gemisine binecektir.
Seyahatini hızlandırıyor çünkü daha önce belirttiğimiz gibi, heyetin diğer üyeleri Paris’e hareket etti ve onu orada bekliyorlar. Başpiskoposun yokluğunun bir buçuk ayı aşması bekleniyor.
Ayrılmadan önce, büyük bir halk kitlesi başpiskoposu Trabzon Metropolitliği’nde ziyaret ederek ona veda etti. Halk büyük bir duygusallık içindeydi. Başpiskoposu İstanbul’a kadar diyakoz Konstantinos Konstantinidis de eşlik edecektir.
METROPOLİTAN KATEDRALİNDE
Geçtiğimiz pazar günü, Aziz Gregorios Metropolitan Kilisesi’nde, başpiskoposun son ayinine katılmak isteyen büyük bir kalabalık toplandı. Her toplumsal sınıftan insan ve çok sayıda kadın da kiliseyi doldurmuştu.
BAŞPİSKOPOSUN KONUŞMASI – YUNAN MUCİZESİ – ON BİNLERİN YÜRÜYÜŞÜNÜN ÖNEMİ – BAŞPİSKOPOSUN KUTSAL GÖZYAŞLARI – UMUT GEMİLERİ
Başpiskoposun son ayini unutulmaz bir anı olarak kalacaktır. Konuşmasına, Yunan ulusunun ölümsüz gücüne adanmış kutsal bir ilahi okuyarak başladı. Tarih boyunca sayısız felaket ve fırtınaya rağmen ayakta kalmayı başaran Yunan milletinin azmini övdü.
Atina ve Sparta arasındaki eski rekabeti ele alarak, Yunan vatanseverliğinin kutsal ve yüksek idealler uğruna birleşebildiğini vurguladı. Bunun en parlak örneklerinden biri olarak, on binlerce askerin yabancı ve düşman topraklardan geçerek denize ulaşmasını anlattı.
Başpiskopos, On Binler’in Trabzon’a ulaşmasını ve burada karşılanmalarını ayrıntılarıyla anlattı. Trabzon’daki Rumların gösterdiği kardeşçe sevgi, Pontos Rumlarının tarihsel birlikteliğini yansıttı.
Ardından, On Binler’in Trabzon’dan ayrılmalarını, gemi arayışlarını ve nihayetinde anavatanları Yunanistan’a dönmelerini, kendi yolculuğuyla kıyasladı. Kendi ayrılışının da tıpkı onlarınki gibi, milletin özgürlüğü için yeni umut gemileri aramak anlamına geldiğini dile getirdi.
Konuşmasının sonunda, cemaatiyle olan bağını derin bir üzüntüyle ifade etti:
“Zor zamanlarda birlikte mücadele ettik, birlikte acılar çektik ve birlikte yükseldik. Sizlerden ayrılırken, derin bir keder ve duygusallık içindeyim.”
Son olarak, gözyaşları içinde, halkına birlik, huzur ve sevgi içinde kalmalarını nasihat etti. Cemaate her zaman Trabzon Metropolitliği’ne bağlı ve sadık kalmalarını öğütledi.
Halk da gözyaşları içinde dağıldı, yüreklerinde derin bir hüzünle…
METROPOLİTANLIKTA
Ayinden sonra, halk Trabzon Metropolitliği’ne giderek burada bir veda töreni gerçekleştirdi. İngiliz subay Crawford da erken saatlerden itibaren törende hazır bulundu.
Bu sırada, Trabzon’daki Kız Okulu Müdürü, öğrencileriyle birlikte oraya gelerek başpiskoposa bir çiçek buketi sundu. Öğrencilerden Maria G. Enepekidou, gözyaşları içinde şu şiiri okudu:
“Zor zamanlarda bize yaptığın iyilikler, kalbimizde sonsuz bir minnettarlık olarak yeşerdi.
Bu yüzden bugünkü ayrılığın yüreğimizi derinden sarsıyor, çünkü bizi ansızın sevgi dolu babamızdan mahrum bırakıyor.
Kalbimizin derinliklerinde bir tapınak kurdun, adını ebediyen yaşatacağız.
Tanrı, sana geniş yollar açsın, çünkü sen büyük bir cesaretle omuzlarında haçı taşıdın.
Örnek hayatını, yolumuz olarak bırakıyorsun. Kalbin, bizim de seni takip edebilmemiz için dua etsin.
Adın ruhumuzda yaşayacak ve dualarımızla yükselecek.
Ve sen, bizden uzaklara gidiyorsun ama bizi onurlandırmaya devam edeceksin. Lütfen sevgi dolu çocuklarını unutma!”
RUM TİCARET KULÜBÜ’NDE KARŞILAMA
Rum Ticaret Kulübü, Başpiskoposumuzun ayrılması vesilesiyle geçtiğimiz Cumartesi günü salonunda bir çay daveti verdi. Karşılamada Kulüp Yönetim Kurulu, şehrimizde bulunan Fransız diplomat Bay Lepissier, Fransız jandarma subayı Bay Anserí, İngiliz subay Bay Crawford ve bazı diğer Kulüp üyeleri hazır bulundu.
Başpiskopos Hazretleri saat 15:30’da teşrif etti. Kendisine şampanya ikram edildi. Ardından, Kulüp Yönetim Kurulu üyelerinden Bay Filippos Himónidis, Başpiskopos Hazretlerine şu şekilde hitap etti:
Saygıdeğer Efendimiz,
Rum Ticaret Kulübü, şu an itibariyle, Zat-ı Alinizin ayrılışı nedeniyle büyük bir üzüntü duymaktadır ve bana, sevgisini ve bağlılığını ifade etme görevini vermiştir. Siz, hayatınızın en parlak ve en güzel dönemini bu Pontos köşesindeki Helenizm’in kaderiyle birleştiren saygın bir din adamısınız. Ancak Saygıdeğer Efendimiz, içimizde duyduğumuz bu derin hüzünle birlikte, kalplerimizi umut ve sevinçle dolduran başka bir his de bulunmaktadır. Beş yıldır yorgun ruhlarımızı bu umutlarla beslediniz ve şimdi milletimizin, Zat-ı Alinize verdiği büyük değeri görmekten gurur duyuyoruz. Size emanet edilen bu ulusal görev, bizim için büyük bir onurdur.
Hepimiz şahit olduk, Saygıdeğer Efendimiz, milletimizin umut dolu hayatını bir anda yok etmeye çalışan nefret ve fanatizmin azgın dalgaları arasında yaşanan o kaygı ve tehlike dolu anlara… Yine hepimiz gördük, kışın dondurucu rüzgarlarının, burada yetiştirdiğiniz yeni Yunan hayatının narin ve güzel çiçeklerini kurutmaya çalıştığı zamanları… Ancak, Zat-ı Alinizin bize her daim yaşam ve güç, inanç ve umut vermek için gösterdiği kahramanca ve çileli çabayı anmadan geçmek kutsal bir eksiklik olur.
Ve şimdi, gökyüzü aydınlanmaya, yeni bir hayatın şafağı doğmaya başladığında, siz de özgürlüğün esir halklara paylaştırıldığı yere gidiyorsunuz. Bize de onun ışığını ve sıcaklığını getireceksiniz. Ancak, yine de sizi burada bekliyoruz. Açtığınız yolda ışık saçmanız için, birlikte ekmiş olduğumuz o güzel kokulu çiçeklerin balını ve kokusunu tatmak için…
Size en içten inanç ve bağlılığımızı sunuyoruz. Ulusal görevinizde üstün başarılar diliyoruz. Yolunuz açık olsun ve tekrar görüşmek dileğiyle…
Bu konuşmanın ardından Başpiskopos Hazretleri büyük bir duygusallık içinde Yunan Kulübü’ne ve Trabzon halkına duygu dolu ifadelerle teşekkür etti. Ardından, orada bulunan resmi konuklara Fransızca hitap ederek, Müttefiklerin, Büyük Britanya’nın ve güzel Fransa’nın zafer dolu mücadelesini övdü.
Bu güzel ve duygu yüklü karşılama saat 21:00’de sona erdi.
PONTOS’UN RUM ŞEHİTLERİ
ARDASSA
B’ (Torul)
Sarı-Papa:
- Kilise süslemeleri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 1000 Osmanlı altını
- 1500 koyun ve 600 kuzu: 1680 Osmanlı altını
- 800 büyükbaş hayvan: 4000 Osmanlı altını
- 100 ev, ahır ve samanlık: 2000 Osmanlı altını
- Ev eşyaları ve giysiler: 2500 Osmanlı altını
- Buğday, saman, ot ve arılar: 2800 Osmanlı altını
- Ticari malların zorla alınması: 2000 Osmanlı altını
- 100 büyük ve küçük silah: 400 Osmanlı altını
- Toplam: 17,480 Osmanlı altını
Ambrikon
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 15.000 Osmanlı kuruşu
1.000 koyun ve 400 kuzu değeri: 1.120
400 sığırın değeri: 3.000
150 ev, ahır ve samanlık değeri: 7.500
Ev eşyaları ve giysiler: 5.500
Buğday, saman ve otlar: 6.000
100 arı kovanı: 100
Gıda ve çeşitli malzeme el koymaları: 1.500
150 büyük ve küçük silah: 400
Toplam Osmanlı kuruşu: 41.220
- Koroksena
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 10.500 Osmanlı kuruşu
800 koyun ve 500 kuzu değeri: 950
600 sığırın değeri: 3.000
20 katır: 300
30 ev, ahır ve samanlık değeri: 10.000
Ev eşyaları ve giysiler: 8.000
Buğday, saman, otlar ve arı kovanları: 10.000
100 arı kovanı: 100
Ticari mallar ve gıdaya el koymalar: 7.500
25 büyük ve 20 küçük silah: 150
Toplam Osmanlı kuruşu: 50.500
- Matsera
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 2.000 Osmanlı kuruşu
700 koyun ve 200 kuzu değeri: 760
400 sığırın değeri: 2.000
15 katır ve 5 eşek: 250
150 ev, ahır ve samanlık değeri: 2.000
Ev eşyaları ve giysiler: 1.500
Buğday, saman ve otlar: 1.800
100 arı kovanı: 100
Toplam Osmanlı kuruşu: 10.410
- Fityana
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 3.000 Osmanlı kuruşu
260 koyun ve 50 kuzu değeri: 275
100 sığırın değeri: 500
10 katır: 150
360 ev, ahır ve samanlık değeri: 2.500
Ev eşyaları ve giysiler: 3.000
Buğday, saman, otlar ve bahçe ürünleri: 2.500
50 arı kovanı ve 10 silah: 100
El koymalar ve çeşitli malzemeler: 800
Toplam Osmanlı kuruşu: 12.825
- Hopsya
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 2.500 Osmanlı kuruşu
1.000 koyun ve 400 kuzu değeri: 1.120
500 sığırın değeri: 2.750
20 katır ve 10 eşek: 350
60 ev, ahır ve samanlık değeri: 2.500
Ev eşyaları ve giysiler: 2.000
Buğday, saman, otlar ve bahçe ürünleri: 4.500
Toplam Osmanlı kuruşu: 15.720
- Goli
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 1.000 Osmanlı kuruşu
600 koyun ve 200 kuzu değeri: 660
400 sığırın değeri: 2.000
10 katır: 150
100 ev, ahır ve samanlık değeri: 2.000
Ev eşyaları ve giysiler: 2.000
Buğday, saman, otlar ve arı kovanları: 2.500
Bahçe ürünleri: 1.000
Toplam Osmanlı kuruşu: 11.310
- Fetiker
200 koyun ve 50 kuzu değeri: 215
50 sığırın değeri: 250
5 katır: 25
5 ev, ahır ve samanlık değeri: 500
Ev eşyaları ve giysiler: 600
Buğday, saman, otlar ve diğer malzemeler: 1.000
Toplam Osmanlı kuruşu: 2.590
- Liatçuk
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 1.000 Osmanlı kuruşu
400 koyun ve 200 kuzu değeri: 460
150 sığırın değeri: 750
10 katır ve at: 150
20 ev, ahır ve samanlık değeri: 1.000
Ev eşyaları ve giysiler: 900
Buğday, saman, otlar ve bahçe ürünleri: 1.700
Toplam Osmanlı kuruşu: 5.960
- Sarantar
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 4.500 Osmanlı kuruşu
1.000 koyun ve 400 kuzu değeri: 1.120
600 sığırın değeri: 3.000
30 katır, at ve 10 eşek: 500
90 ev, ahır ve samanlık değeri: 3.500
Ev eşyaları ve giysiler: 2.500
Buğday, saman, otlar: 4.400
100 arı kovanı ve bahçe ürünleri: 700
Ticari mallar ve çeşitli malzemelere el koymalar: 2.500
50 büyük ve küçük silah: 200
Toplam Osmanlı kuruşu: 22.920
- Papavram
Kilise giysileri, takılar, ikonalar ve okulun değeri: 1.500 Osmanlı kuruşu
900 koyun ve 400 kuzu değeri: 1.020
300 sığırın değeri: 1.500
20 at ve katır: 300
50 arı kovanı ve bahçe ürünleri: 350
23 ev, ahır ve samanlık değeri: 2.500
Ev eşyaları ve giysiler: 1.500
Buğday, saman ve otlar: 2.000
Tereyağı ve diğer gıdalar: 1.000
Toplam Osmanlı kuruşu: 11.670
ABONELİK KOŞULLARI
Trabzon ve çevresi
Yıllık: 380 kuruş
Altı aylık: 200 kuruş
- Taşra
Yıllık: 450 kuruş
Altı aylık: 240 kuruş - Rusya ve Kafkasya
Yıllık: 75 ruble
Altı aylık: 40 ruble - Yurtdışı
Yıllık: 70 altın frank
HALKIN TEPKİLERİ
Üç gündür Metropolitlik binası adeta bir hac yeri haline geldi. Büyük bir kalabalık, misyonunun başarılı olması ve hızlı bir dönüş yapması temennisiyle Ekselanslarını uğurlamaya geldi. Toplumumuzun önde gelenleri de oradaydı ve Ekselanslarının elini öptüler.
RESMİ ZİYARETLER
Ekselanslarını uğurlayanlar arasında Valimiz, General Cemal Paşa, birçok önde gelen Türk, Osmanlı Bankası müdürü Bay Lioto, müdür yardımcısı Bay Bach, Reji müdürü Bay Sasis ve Bay Ratelia da bulunuyordu.
BABA!
Gidiyorsun, altın babamız,
Bembeyaz, mermer gibi…
Gidiyorsun uzun bir yolculuğa,
Zafer kazanmak için.
Batıya gidiyorsun,
Aydınlık Paris’e,
Acılarımızı, umutlarımızı
Anlatmak için bu zor zamanlarda.
Altı yıl boyunca yiğitçe savaştın,
Acı dolu bir kadeh içtin,
Doluydu kederle, sıkıntılarla.
Mücadele ettin, çok savaştın,
Ve kazanan sen oldun.
İnancına ve milletine
Sönmez bir ışık bıraktın.
Seni birçok kez üzdüler,
Nankörlük ve hatalarla,
Bağışla bizi, kutsa bizi
Tüm kalbinle.
Ve hepimiz burada, Babamız,
Son anında,
İyi bir yolculuk ve dönüş
Diliyoruz şimdiden.
Git, altın melek,
İnancın ve milletin gururu,
Dönüşünü dört gözle bekliyoruz,
Büyük-küçük hepimiz.
M. Angelos
İNGİLİZ TEMSİLCİ
Ekselanslarını, şehirdeki İngiliz yüksek komiserinin temsilcisi olan nazik İngiliz subayı Bay Crawford ziyaret etti ve uğurladı.
FRANSIZ TEMSİLCİ
Ekselanslarını Fransız temsilcisi Bay Lepissier de ziyaret etti.
NOTLAR
· HALKIMIZIN RUHU
Halkımızın, ayrılan Başpiskopos’a üç gündür gösterdiği sevgi ve saygı tezahürleri, sadece ona duyulan derin bağlılığın bir işareti değil. Aynı zamanda halkımızın sağlıklı bir ruh hali içinde, onur dolu bir yaşamın ve milli başarının güzelliklerine yükselme arzusunun da bir göstergesidir.
· KURU EKMEK
“Kederin kuru ekmeğini birlikte yedik.”
Bu, Ekselanslarının halka söylediği sözlerdi. Halk, lideriyle arasındaki sıkı bağları daha da derinden hissetti. Karanlık günler, unutulmaz kara zamanlar, ruhlarımızı onunla birleştirdi. Hep birlikte, zor ve adaletsiz ama son derece ahlaki bir mücadele verdik. Ekselanslarının yüzü, halkın gözyaşları içinde onu uğurladığı gibi, bizde de silinmez bir iz olarak kalacaktır.
Unutmayın: “Kederin kuru ekmeğini birlikte yedik.”
· GÖZYAŞLARI
Tarihte, eski zamanlarda, Ksenofon’un Yunanlıları Pontus’un Yunanlıları ile birleşmişti. Aynı şekilde, birkaç gün önce hüzünlü halk ağladığında, buradaki Yunan halkı Trakyalı liderleriyle ebediyen birleşti.
Trakya ve Pontus, seçkin ve sevilen liderinin yolculuğunu selamlıyor. Gümülcine ve Trabzon, unutulmaz bir şekilde Başpiskopos’un liderlik ve yaratıcılığıyla birleşti.
Milli umut gemileriyle iyi yolculuklar!
ONUN TEMSİLCİLERİ
Ekselansları Metropolit, ihtiyar heyetini toplayarak yokluğunda dini işleri Başrahip Papaz Prodromos’a, siyasi ve dış ilişkiler işlerini ise eski milletvekili Bay Matheos Kofidis’e devrettiğini duyurdu.
ONA KİMLER EŞLİK EDİYOR
Trabzon İhtiyar Heyeti, Trabzon halkı adına Bay G. Fostireopoulos, Konstantinos Sideropoulos ve Iraklis Tantos’un Ekselanslarını Batum’a kadar eşlik etmesi için görevlendirildi.
Ayrıca, “Epochi” gazetesinin yöneticisi Bay Nikos Kapetanidis de Batum’a kadar ona eşlik ediyor.
AYRILIŞ
Sabah erkenden büyük bir kalabalık toplandı. Erkekler, kadınlar, yaşlılar Metropolitlik binasına giden yolları doldurdu. Metropolitlik binası da tıklım tıklımdı. Sinod odası ve koridorlar tamamen doluydu. O anda yağan yağmura rağmen izdiham devam etti.
TOPLULUK ADINA
Dün saat 1’de, dolup taşan Sinodikon’da ihtiyar heyeti, okul konseyinin üyeleri, mütevelli heyeti, okulların müdürü Bay D. Hrisoulidis, öğretmenler ve öğrenci temsilcileri bir araya geldi. Burada okul müdürü şu şekilde hitap etti:
Saygıdeğer Efendimiz,
Sizden kısa süreliğine bile olsa ayrılmak, yüzünüzü görememek, yüreğimizde tarif edilemez bir üzüntüye yol açıyor. Ancak aynı zamanda tarif edilemez bir gurur ve sevinç duyuyoruz. Üzülüyoruz çünkü iyi bir çobandan, halkı uğruna ruhunu koyan bir liderden ayrılıyoruz. Zorlu zamanlarda halkına rehberlik etmiş bilge bir kaptanı, ön saflarda mücadele etmiş cesur bir komutanı kaybediyoruz. Ancak sizi büyük bir onurla uğurluyoruz.
Sizi, kutsal Olimpia’dan gelen, kölelik günlerinde Yunan ruhuna dikilen ve orada ebediyen yaşayan ulusal zeytin dalıyla taçlanmış bir şampiyon olarak görüyoruz. Ulusumuzun yiğit savaşçılarının aydınlık alınlarını süsleyen bu ölümsüz çelenkle sizi, daha büyük ulusal mücadelelere doğru yola çıkarken gururla selamlıyoruz. Ana vatanın çağrısı, sizi yeni bir mücadeleye davet ediyor. Ancak umut ediyoruz ki sizi zafer kazanmış olarak tekrar karşılayacağız ve burada, Tanrı’nın şehri olan Trabzon’da, ulusunuzun sevgisiyle kurduğunuz tahta yeniden oturacaksınız.
Bu kutsal anı yaşarken, minnet ve duayla ellerimizi semaya kaldırıyor, gözyaşlarımızı Tanrı’ya sunuyoruz. Fırınlarda yanmaktan korkmadan, halkının eğitimi için büyük fedakârlıklar yapmış bir önder olarak size, Tanrı’nın sizi koruması ve yolunuzu aydınlatması için dua ediyoruz. Yolunuza taş çıkmasın, yeni mücadelenizden de zaferle dönün ve sizi büyük bir hasretle bekleyen sürünüzün kollarına zaferle geri dönün.
Okul müdürü D. Hrisoulidis’in konuşmasının ardından, üst sınıf öğrencilerinden İ. Enepekoglou bir buket çiçek sunarak şu sözlerle hitap etti:
Saygıdeğer Efendimiz,
Fronstistirion’un öğrencileri olarak derin üzüntümüzü dile getirmek istiyorum. Zira sizin şahsınızda en büyük destekçimizi, koruyucumuzu kaybediyoruz. Ancak bu çiçekleri, tüm arkadaşlarım adına size sunuyorum. Bu çiçekler, çocuk ruhunun saflığını ve güzelliğini simgeliyor; kokuları ise minnettarlığımızın bir ifadesidir. Kalplerimizde silinmez izler bırakan, bize gösterdiğiniz babacan sevgi ve himayenizi asla unutmayacağız. Kriz döneminde, her türlü fedakârlığı göze alarak okulumuzun kapılarını açık tuttunuz. Lütfen bizi kutsayın ve bizden uzakta olsanız bile okulumuz için dua etmeye devam edin. Umuyoruz ki sizi çok yakında tekrar karşılayacağız ve İsrailoğullarının vaktiyle söylediği gibi “Hozana! Rabbin adıyla gelen kutsanmıştır!” diye haykıracağız.
PİSKOPOSUN CEVABI
Saygıdeğer piskopos, teşekkür ederek okul konseyine, mütevelli heyetine ve ihtiyar heyetine minnettarlığını dile getirdi. Görevinde öğretmenlerin de büyük katkısı olduğunu vurguladı.
Daha sonra eski milletvekili M. Kofidis de bir konuşma yaptı. Pontus Helenizminin değişmez duygularını ve arzularını dile getirdi. Piskopos yeniden söz aldı ve kalabalık, Metropolitlik avlusunda onu beklemeye devam etti.
VEDA MERASİMİ
Metropolitlik binasının giriş katında, kız okulunun öğrencileri iki sıra halinde dizilmişti. Metropolit merdivenlerden indiğinde, öğrenciler yollarına çiçekler serptiler. Aynı anda, metropolitlik kilisesinin korosu onun sağlığı için dualar okudu.
Gözyaşları içinde, piskopos öğrencilere teşekkür etti, onları kutsadı ve Tanrı’nın inayetiyle döndüğünde hepsini başarı içinde bulmayı diledi.
ZİYARET VE AYRILIŞ
Daha sonra metropolit, başkatedralde rahiplere teşekkür etti ve onlara sadakatle yollarına devam etmeleri gerektiğini öğütledi. Altarı öperek, son kez tahtına çıktı ve cemaati kutsadı. “Bedenen ayrılıyorum, fakat ruhum ve kalbim hep sizinle olacak.” dedi.
Bütün kilise çanları çalarken, Trabzon’daki tüm Yunan halkı, dükkanlarını kapatarak piskoposlarını uğurladı. Sürekli yağan yağmura rağmen, sahile kadar onu yalnız bırakmadılar.
RESMİ KONUKLAR
İskelede Fransız temsilcisi Lepissier ve yardımcısı Ansery, Latin kilisesinin pederleri Laurand ve Michel, İngiliz temsilcisi Crawford ve tercümanı hazır bulundu.
Metropolit gemiye binerken, halk dalgalanan Yunan bayraklarıyla onu selamladı ve gözyaşları içinde sessizce dağıldı.
DÜZELTME
Bir dikkatsizlik sonucu, pazar günü yapılan törende, kız okulunun müdüresi Aspasia Zisis’in piskoposa hitap ettiği not edilmemiştir. Müdüre hanım, piskopostan uzakta olsalar bile onun manevi desteğine ihtiyaç duyacaklarını vurgulamıştır.
TEŞEKKÜR MESAJI
Trabzon’dan geçici ayrılışımız vesilesiyle, episkoposluğumuzun kutsal cemaatine ve Pontus ile Rusya’daki tüm soydaşlarımıza, mülteciler için sundukları sürekli yardımlarından dolayı teşekkür ederiz. Mülteciler Komitesi, bizim yokluğumuzda da çalışmalarını sürdürecektir. Bu nedenle, herkesin yardımlarını Metropolitliğimize göndermeye devam etmesini rica ederiz.
Trabzon, 4 Mart 1919
Trabzon Metropoliti Hrisanthos
TİYATRO GÖSTERİSİ
Sanat Kulübü “Akritas” tarafından 7 Mart Perşembe akşamı, şarkılar, şiirler ve müzikle dolu bir gösteri düzenlenecektir. Üç perdelik drama “Yaşlı Marten” ve komedi “Ölüler Diyarından Sipariş” sahnelenecektir. Kapılar 19:30’da açılacak, gösteri tam 20:00’de başlayacaktır.
GAZETE HABERLERİ
Gazete “Epochi”, kağıt fiyatlarındaki artış nedeniyle, bugünden itibaren tek nüsha satış fiyatını 100 para yerine 5 kuruşa yükseltmek zorunda kaldığını duyurur.
Daha fazla ilan ve reklam için “Epochi”, Pontus ve Kafkasya’daki en geniş tiraja sahiptir.
Matbaa
Georgios E. Mihailidis
(3515 sayfadan oluşan Epochi sayıları Nikos Kapetanidis’in kardeşinin torunu olan ve halen Atina’da yaşamakta olan Kostas Kapetanidis tarafından dijitalize edilmiş ve Yunanca olarak tarafımıza iletilmiştir. Türkçeye çevirisi Tamer Çilingir tarafından üstlenilmiştir)